ดอกอัญชัน ผง 1กิโลกรัม

อัญชันเป็นไม้เลื้อย มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Chitoria ternatea Linn. อัญชัน บางครั้งเรียก แดงชัน หรือ เอื้องชันลักษณะทางพฤกษศาสตร์และเกษตร เป็นไม้
กอพุ่มขนาดเล็ก อายุหลายปี ปลายยอดเป็นเถาเลื้อยพันขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางลำต้น 3.4-3.6 มิลลิเมตร

ที่เก็บรวบรวมพันธุ์จำแนกได้ 2 ชนิด คือ
- ชนิดดอกรูปถั ่ว กลีบกลางของดอกมีสีน้ำเงิน
อมสีม่วง ตามบริเวณด้านหน้าและหลังกลางกลีบมีสีขาว
อมเหลืองเป็นริ้ว กลีบคู่ล่างสีขาวนวล กลีบคู่ข้างสีขาวนวล
ขอบกลีบสีน้ำเงิ นอมม่วงคราม บางพันธุ์มีกลีบดอกสี
ขาวนวล
- ชนิดดอก 5 กลีบ เป็นดอกขนาดใหญ่สีน้ำเงินอมม่วงครามซ้อนกัน บิดเวียน ตรงกลางกลีบหน้าและหลั งมีสีขาวนวลอมเหลืองอ่อนเป็นริ้ว ไม่มี กลีบคู่ ล่างและกลีบคู่ข้าง
แหล่งที ่พบและเก็บรวบรวมพันธุ ์ พบขึ ้นกระจายอยู่ทั่วไปในหลายพื ้นที ่ มีสภาพที่แตกต่างกัน ทั ้งในดินร่วนปนทราย ดิ นเหนียว ดินทราย เช่ นในเขตพื้ นที ่อ. วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา อ.สุวรรณภูมิ จ.ร้อยเอ็ดเป็นต้น

คุณค่าทางอาหาร เมื่ออายุต้นประมาณ 45 วันส่วน ของต้นและใบระยะเริ่มมีดอกมีค่าโปรตีน 20.89%เยื ่อใย 28.83% ไขมัน 2.64% เถ้า 7.27% คาร์โบไฮเดรท40.36%สารแอนโธไซยานินซึ ่งเป็นสารสีน้ำเงินม่วงครามที่มีอยู่มากในดอกอัญชันนี้ มีประโยชน์มากมายต่อสุขภาพ
เช่น ช่วยเพิ่มความสามารถในการมองเห็น เนื่องจากจากสารตัวนี้จะไปเพิ่มการไหลเวียนในหลอดเลือดเล็กๆเช่น หลอดเลือดส่วนปลาย ทำให้กลไกที่ทำงานเกี่ยวกับการมองเห็นแข็งแรงขึ ้นเพราะมีเลื อดไหลเวียนมาเลี้ ยงมากขึ ้น ในขณะนี ้ก็ มีการศึ กษาวิจัยทางคลินิก
เกี่ยวกับความสามารถของสารแอนโธไซยานิน ในการเพิ ่มประสิทธิภาพของตา เช่น ตาเสื่อมจากโรคเบาหวานโรคต้อหิน โรคต้อกระจก เป็นต้น

สารแอนโธไซยานินที่ว่านี้ ยังมีคุณสมบัติ เป็นสารต้านอนุมูลอิสระจากธรรมชาติอีกด้วย และในตำรายาไทยยังได้กล่าวถึงสรรพคุณของอัญชันไว้ว่า รากใช้เป็นยาขับปัสสาวะ เป็นยาระบาย ช่วยบำรุงสายตา แก้ตาอักเสบ ตาฟาง ตาแฉะ นอกจากนี้ยังมีการนำรากอัญชัน
มาถูฟันแก้ปวด ทำให้ฟันคงทนแข็งแรง ได้ด้วย เรียกได้ว่าเป็นดอกไม้ ไทยๆ อีกชนิ ดหนึ่ งที ่มีคุณค่าไม่น้อยเลยทีเดียว

สำหรับแพทย์แผนไทยใช้อัญชันเป็นยารักษาโรคมาแต่โบราณ เช่น รากมีรสเย็น จืด บำรุงดวงตา ทำให้ตาสว่าง ขับปัสสาวะ แก้ปวดฟัน ทำให้ฟันทน ยาพื้นบ้านอีสาน ใช้รากฝนกับรากสะอึกและน้ำซาวข้าวกินหรื อทาแก้งูสวัด น้ำคั้นจากใบสดและดอกสดใช้หยอดตาแก้ ตาอั กเสบ ฝ้ าฟาง ตาแฉะ มืดมัว, น้ ำคั ้นจากดอกใช้ทาคิ้ว ทาหัวเป็นยาปลูกผม (ขน) ทำให้ผมดกดำ
เงางาม, สีจากดอกอัญชัน ใช้ทำประโยช์ได้หลายอย่างนิยมใช้ดอกสีน้ำเงินทำสีขนม เช่น ขนมดอกอัญชัน ขนมช่อม่วง ทำน้ำดื่มสมุนไพรได้น้ำสีม่วงสวย เพราะสีของดอกอัญชันละลายน้ำได้ รวมทั ้งสีเปลี่ยนไปตามความเป็นกรดด่าง คล้ายกระดาษลิตมัสที ่ใช้ตรวจสอบความเป็นกรดด่างของสารละลาย ดอกอัญชันกินเป็นผักได้ ทั้งจิ้มน้ำพริกสดๆ หรือชุบแป้งทอด
อัญชันเป็นไม้เถาที่ปลูกง่าย แข็งแรง ทนทานขึ ้นคลุ มรั้ วและซุ ้มต่างๆได้ ดี จึ งนิยมปลูกเป็ นไม้ประดั บตามสถานที ่ต่างๆ นอกจากนั้นอัญชันเป็นพืชตระกูลถั่ว จึงปลูกคลุมดินเป็นปุ๋ยพืชสด บำรุงดินให้อุดมสมบูรณ์ ลำต้นและใบสดใช้เป็นแหล่งอาหารของสัตว์เช่น แพะ แกะ โค กระบือได้ปัจจุ บั นประชาชนทั่วโลกหั นมาใช้ผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติมากขึ ้น ภูมิปัญญาพื้นบ้านที่เคยลืมเลือนถูกรื้อฟื้นมาใช้ประโยชน์ อัญชันก็ถูกนำมาพัฒนาเป็นสินค้า สมัยใหม่ เช่น แชมพูสระผมและยานวดผมจากดอกอัญชัน (สีน้ำเงิน)

ที่มา: http://agritech.doae.go.th